ماجرا از تابستان ۱۳۹۹ و موضوع ممنوعیت واردات گوشی‌های بالاتر از ۳۰۰ یورو بود شروع میشود. این راه حل با هدف جلوگیری از قاچاق گوشی و کوتاه کردن دست دلالان از بازار موبایل کشور اجرا شد. این در حالی است که در سال گذشته، شاهد اعمال محدودیت‌هایی برای واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار بودیم. این تصمیم تا کنون فقط سری آیفون ۱۴ و ۱۵ را تحت تاثیر قرار داده است ایت در حالی است که گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار سایر برند‌ها همچنان به صورت قانونی وارد بازار کشور و رجیستر می‌شوند!
اجرای این طرح موج گستردهای از انتقادات را به دنبال داشت و چالشهای جبران ناپذیری را در بازار موبایل و برای علاقهمندان به اپل به وجود آورد. افزایش سرسامآور قیمت سری آیفون ۱۲ و ۱۳، افزایش نمونههای ریپک شده و هزینههای گزاف برای دور زدن رجیستری از جمله مشکلاتی است که مصرف‌کنندگان در این روزها با آن دست و پنجه نرم میکنند و گلایهها نیز در این خصوص راه به جایی نبرده است. این در حالی است که با وجود این چالشها هنوز عدهای معتقدند که طرح رجیستری دارای پیامدهای مثبت بسیاری برای بازار موبایل بوده است.
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره زیست بوم موبایل ایران در گفتوگو با گسترشنیوز درباره موج انتقادها علیه طرح رجیستری دولت برای بازار موبایل گفت:
این طرح در حوزه بازار تلفن همراه، تاثیرات مثبتی برجای گذاشته و موفقیتهای خوبی نیز کسب کرده است. علت و منطق برخی از نقدها به این طرح خوب را درک نمی‌کنم و متر و معیار حملات اخیر به درستی مشخص نیست. طرح رجیستری از چند جهت طرح موفقی محسوب میشود؛ این طرح به اقتصاد دیجیتال کشور کمک شایانی کرده است. طرح رجیستری، درآمدهای قابل توجهی را نصیب دولت کرده و وزارت ارتباطات از گذر این درآمدها، به پروژههای دیگر حوزه فناوری پرداخته است. این طرح در بحث کنترل قاچاق بسیار موفق عمل کرده و حالا شرایط مثل سابق نیست. در گذشته، حدود ۹۰ درصد کالاها به صورت قاچاق وارد کشور میشد و وضع بسیار بدی بر بازار موبایل ما حاکم بود. پس از اجرای طرح رجیستری، ورق برگشت و شاهد وقوع شرایط دیگری بودیم. درحال حاضر، ۸۰ تا ۹۰ درصد کالاها به صورت قانونی وارد کشور می‌شوند و ضابطهمندی خوبی در این بخش شکل گرفته است. این موارد تنها بخشی از تاثیرات مثبت و بی سابقه طرح رجیستری بر واردات تلفنهای همراه و به طور کلی بازار موبایل است. من دلیل انتقادها به این طرح را متوجه نمیشوم و امیدوارم دوستان ادله خود در این قسمت را به روشنی توضیح داده و شفافسازی کنند. البته من منکر برخی تصمیمات نادرست در مسیر اجرای طرح رجیستری نیستم. به عنوان مثال، ممنوعیتهای به کار برده شده در برخی مدلهای گوشی نظیر آیفون ۱۴ و ۱۵، یکی از این قبیل تصمیمگیریهای غلط به شمار میروند. مسلما سیاستگذاریهای این چنینی باید تغییر پیدا کند و موانع موجود برای به ثمر نشستن این طرح مهم برطرف شود. دوستان حاضر در مجلس به جای نقد و گلهمندی، بهتر است به دنبال یافتن راهحلی برای کمبودهای موجود باشند و ایرادات اساسی این طرح را پیدا کنند. زیر سوال بردن بنیادین این طرح، عمل اشتباهی است و باید نگاه منطقی و صحیحتری به موضوع داشته باشیم.
مخالفان چه میگویند؟!
هنوز تکلیف رجیستری شدن و یا نشدن برخی از تلفنهای همراه مشخص نشده و علاقهمندان به آیفون چشم به راه مشخص شدن وضعیت رجیستری هستند و همین مسئله گلایه مصرف‌کنندگان را به دنبال دارد. این در حالی است که بسیاری از مسئولان در این حوزه موافق اجرای این طرح نبودند. به گفته آنها موبایل وسیله زندگی مردم است، هرگونه محدودیت ممکن است مشکلاتی برای مردم ایجاد کند. با وجود نارضایتیهای بسیار زیاد در خصوص اجرای این طرح ما همچنان شاهد رجیستر نشدن آیفون ۱۴ و ۱۵ هستیم و این در حالی است که برخیها با تمام قوا از اجرای این طرح حمایت میکنند!
